Ejszyszczanie w hołdzie Powstańcom Styczniowym

Mimo siarczystego mrozu mieszkańcy Ejszyszek oraz goście miasta 26 stycznia br. licznie zgromadzili się na centralnym placu, aby wziąć udział w uroczystym odsłonięciu pomnika upamiętniającego uczestników Powstania Styczniowego.

Właśnie w tym miejscu ejszyski wikariusz ks. Józef Horbaczewski ogłosił manifest Rządu Tymczasowego. Tu gromadzili się powstańcy, prowadzeni przez Ludwika Narbutta – syna Teodora Narbutta, atchitekta kościoła w Ejszyszkach.

Uroczystego odsłonięcia pomnika dokonali mer rejonu solecznickiego Zdzisław Palewicz, kierownik Wydziału Konsularnego Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Wilnie Stanisław Cygnarowski, wicemer rejonu solecznickiego Andrzej Andruszkiewicz, dyrektor administracji samorządu rejonu solecznickiego Bolesław Daszkiewicz. Po wspólnej modlitwie pomnik poświęcił ksiądz proboszcz parafii ejszyskiej Tadeusz Matulaniec.

 

- Znajdujemy się na placu wielowiekowym, z którego wielu odchodziło bronić Ojczyzny, zostawiając te strony nawet na zawsze. Dzisiejsza nasza obecność, to połączona pamięć tym, którzy za naszą wolność zginęli. Powstanie Styczniowe było największym zrywem narodowościowym na tych terenach. Wielu naszych ziomków w tej walce zginęło. Czasami powstaje pytanie czy było warto? Otóż doświadczenie 150 lat i historia pokazały, że mimo porażki byli to zwycięzcy. Bez tamtych zrywów nie byłoby 1914 i 1918, bez tamtej ofiary nie byłoby 1920 i 1944, bez tamtej krwi nie byłoby 1989 i 1991. Nie byłoby wolnej Polski i wolnej Litwy. Tym pomnikiem oddajemy hołd poległym. Jednak ten monument ma też inny wymiar – ten pomnik, to duch wolności, która jest największym filarem każdego społeczeństwa. Wolności nie daje się na zawsze. Ją trzeba tworzyć. Tworzyć poprzez prawdę i pracę. Naszym zadaniem jest bronić danej nam wolności. Wolności własnej, wolności naszej Ojczyzny i ziemi. W ten właśnie sposób, znajdując się na tym placu i patrząc na ten pomnik, musimy myśleć – powiedział podczas uroczystości odsłonięcia pomnika mer rejonu solecznickiego Zdzisław Palewicz.

Uznanie dla władz samorządowych oraz wszystkich osób i instytucji, które w ten sposób przyczyniły się do upamiętnienia narodowej insurekcji podc zas swojego przemówienia wyraził Radca-Minister, Konsul Generalny, kierownik Wydziału Konsularnego Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Wilnie Stanisław Cygnarowski.

 

Z dużym wzruszeniem o powstaniu Pomnika ku czci Powstańców  1863 – 1864 mówił Andrzej Andruszkiewicz,  ejszyszczanin, wicemer rejonu solecznickiego, z którego inicjatywy wybudowano monument.

- Cieszę się, że ten projekt został zrealizowany. Zawdzięczamy to przede wszystkim Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, która w pełni go sfinansowała. Frekwencja przy pomniku, mimo dużego mrozu, świadczy, że historia i jej upamiętnienie nie są obojętne dla naszych mieszkańców. Myślę, że po jakimś czasie, kiedy w zostanie zrealizowany projekt uporządkowania skweru, gdzie stanął pomnik, to miejsce stanie się prawdziwym centrum Ejszyszek – powiedział wicemer rejonu solecznickiego Andrzej Andruszkiewicz.

 

Postument Pomnika  ku czci Powstańców  1863 – 1864 tworzą cztery cokoły, symbolizujące 400 lat wspólnej historii Królestawa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego – każdy cokół jako jedno stulecie połączonych dziejów. Wznoszące się nad postumentem obeliski – to symbole dwóch teraźniejszych państw – Litwy i Polski, ukoronowane godłami państwowymi – Orłem i Pogonią. Obeliski są połączone dzwonem, którego bicie ma przypominać teraźniejszym i przyszłym pokoleniom o bohaterach Powstania Styczniowego, sławnej przeszłosci i wspólnej historii, a jednocześnie przywoływać do działań na rzecz przyszłości. Projekt pomnika został przygotowany przez architekta Stanisława Czetyrkowskiego, a wykonała pomnik ZSA „Žybartuva” na czele z Andrzejem Orłowskim. Dzwon i herby zostały odlane w Odlewni Dzwonów Rodziny Felczyńskich w Polsce.

Irena Kołosowska