Republika Pawłowska –przyjazna dla odwiedzających

Republika Pawłowska – jeden z najwartościowszych obiektów historycznych rejonu solecznickiego może z godnością przyjmować gości. 6 października br. odbyła się uroczysta prezentacja projektu „Adaptacja obiektu dziedzictwa kulturowego Republiki Pawłowskiej do potrzeb rekreacyjnych i turystycznych”. Blisko półroczne prace porządkowe zmieniły teren Republiki Pawłowskiej nie do poznania.

 

W ramach finansowanego ze środków funduszy strukturalnych UE w ramach programu Rozwoju wsi litewskiej 2007-2013 na bazie programu Leader projektu zostały urządzone ścieżki, wybudowany parking, odnowiony teren, ustawione ławki i kosze na śmieci, a także tablice informacyjne. Całość doskonale uzupełnił kamienny pomnik z wizerunkiem Pawła Ksawerego Brzostowskiego i informacją o obiekcie wybudowany ze srodków samorządu rejonu solecznickiego i Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.

Głównym celem jaki przyświecał realizacji projektu było zachowanie dla następnych pokoleń tego wyjątkowego obszaru rejonu solecznickiego. Ruiny Republiki Pawłowskiej, to świadectwo historii wymagające szczególnej troski. Upływ czasu zostawił swoje piętno na tym obiekcie – resztki ścian i fundamenty zabudowań dworskich są niemymi świadkami dawnej świetności Republiki Pawłowskiej. Zaznaczyć należy, iż ruiny są jednym z najważniejszych punktów wycieczek szkolnych, turystów i gości odwiedzających rejon solecznicki. Poniekąd przywrócenie zabudowaniom dworu Republiki Pawłowskiej ich historycznego wyglądu jest trudne do realizacji, gdyż wymaga ogromnych nakładów finansowych. Na razie władze samorządowe starają się wykorzystać istniejące środki do uporządkowania terytorium dworu oraz stworzenia dogodnych warunków do zwiedzania obiektu.

 

 

W XVIII wieku słynna na całą Europę Rzeczpospolita Pawłowska obejmowała obszar ponad 3 tys. hektarów, miała własną konstytucję, herb, pieniądze, parlament, skarb, kasę samopomocy, szkołę itd. Jej prezydent, ks. Paweł Ksawery Brzostowski, zniósł w swych posiadłościach pańszczyznę, ziemię rozparcelował między chłopów i wprowadził spłaty tytułem wykupu. Dbał też o ich życie, kulturę i oświatę. W okresie świetności Republiki w Pawłowie został wybudowany pałac rezydencjonalny. Prawdopodobnie zaprojektował go włoski architekt Carlo Spampani. Niewielki, ale wybudowany zgodnie z wymogami ówczesnej mody pałac był parterowy, tylko po bokach i w centrum z widoczną nadbudową piętra. Fasadę stanowiła weranda z potężnymi kolumnami, podpierającymi balkon na piętrze. Domy i mieszkania włościan pawłowskich zaskakiwały wszystkich, którzy dobra Brzostowskiego odwiedzali. Zabudowania stanowiły wizytówkę zamożności i wysokiej kultury tamtejszych chłopów. Ściany wznoszono z ociosanych, gładkich bali, w domach obowiązywały szklane okna i murowane, wyprowadzane na dach kominy, wewnątrz - kaflowe piece i kuchnie. Konieczny element przy domach stanowiły ogrody, sady. Gdyby nie ostatni rozbiór Polski i klęska powstania kościuszkowskiego Rzeczpospolita Pawłowska mogłaby istnieć dalej. W 1794 roku Republika Pawłowska podzieliła losy państwa. Paweł Brzostowski finansował zaopatrzenie wojska powstańczego w żywność oraz zapasy dla koni. Milicja pawłowska brała czynny udział w Powstaniu Kościuszkowskim, dzielnie walczyła z regularnymi wojskami carskimi. Losy jednak były przesądzone...

Wśród licznie przybyłych na otwarcie obiektu mieszkańców Pawłowa, Turgiel i okolic znaleźli się także mer rejonu solecznickiego Zdzisław Palewicz, prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Longin Komołowski, starosta gminy Wojciech Jurgielewicz, ksiądz proboszcz parafii turgielskiej Jan Mackiewicz, dyrektor Szkoły Średniej im. P. K. Brzostowskiego w Turgielach Łucja Jurgielewicz, dyrektor ZSA „Šalčininkų statyba“, która wykonała prace, Witalij Szeszko, wiele innych dostojnych osób.

 

 

 

- Dzisiaj jest historyczny dzień na naszej ziemi. Przeznaczeniem każdego człowieka jest pamiętać i z przeszłości budować przyszłość. W swojej działalności staramy się pielęgnować pamięć o naszych chlubnych przodkach. Przed 250 laty na tej ziemi mieszkali ludzie, których postęp społeczny sięgnął daleko w następne stulecia. Podziwiać reformy księdza kanonika Pawła Ksawerego Brzostowskiego przyjeżdżali najwybitniejsi tamtego czasu – król Józef Poniatowski, twórca hymnu narodowego Józef Wybicki, Andrzej Zamoyski, Anna Jabłonowska. Nie sposób było wtedy przyjechać na Litwę i nie odwiedzić dóbr Pawłowskich. Jak Rzeczpospolita Pawłowska 250 lat temu, tak rejon solecznicki teraz wszystkich zaprasza i czeka. Przyjeżdżajcie tutaj! Bo jak śpiewa się w piosence „stąd jest bliżej do nieba” i „tu słońce świeci dłużej”. Niech Rzeczypospolita Pawłowska cieszy, podbudowuje i daje dobry przykład w naszym niełatwym codziennym życiu – powiedział podczas uroczystości otwarcia obiektu Zdzisław Palewicz.

 

 

Uczestniczący w spotkaniu prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Longin Komołowski zaznaczył, że każdy raz odwiedzając nasze tereny odkrywa tu coraz nowe obiekty i poznaje chlubną historię tej ziemi.

- Zainspirowany działalnością mera rejonu solecznickiego Zdzisława Palewicza, który bardzo aktywnie działa na rzecz zachowania pamięci narodowej na Ziemi Solecznickiej, nie mogłem tu nie przyjechać, żeby wziąć udział w tak ważnym dla nas wszystkim wydarzeniu. Znaczenie Republiki Pawłowskiej w ówczesnej Europie było ogromne, myślę, że dzięki realizacji projektu w trakcie którego udało się uporzadkować obiekt, Republika odzyska swoje drugie życie. Ogromnie się cieszę, że w rejonie solecznickim są ludzie, którym nieobojętna jest historia i tę bogatą spóściznę starają się przekazać następnym pokoleniom. Dziękuję i wszystkich bardzo serdecznie pozdrawiam – powiedział prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Longin Komołowski.

 

 

 

 

Uroczystość prezentacji projektu uświetniły występy wychowanków Turgielskiej Szkoły  Średniej im. P. K. Brzostowskiego, zespół „Turgielanka” oraz orkiestra dęta Szkoły Sztuk Pięknych im. Stanisław Moniuszki w Solecznikach.

 

 

Irena Kołosowska