Wizyta komisarza ESBO w Solecznikach

15 listopada br. w Solecznikach gościł komisarz Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (ESBO) Knut Vollebaek ze współpracownikami. Celem wizyty gościa z Wiednia było zapoznanie się z sytuacją mniejszości narodowych w rejonie solecznickim. W auli administracji samorządu rejonu solecznickiego odbyło się spotkanie, w którym wzięli udział mer rejonu solecznickiego Zdzisław Palewicz, radni, przedstawiciele administracji samorządu i organizacji mniejszości narodowych działających w rejonie solecznickim.
– Cieszymy się z wizyty tak dostojnych gości w rejonie, gdzie od wieków żyli i żyją ludzie różnych kultur. Największą część mieszkańców rejonu, bo aż 80 proc., stanowią Polacy. Kultywując tradycje wielonarodowościowe mamy na terytorium rejonu Dom Polski, Centrum Kultury Białorusinów, Centrum Kultury Ukraińców, organizujemy imprezy z udziałem zespołów reprezentujących różne kultury. Dzisiaj, będąc w zjednoczonej Europie chcemy, aby prawo na używanie języka ojczystego i kultywowanie tradycji narodowych było realizowane nie pogarszając sytuacji mniejszości narodowych, a odwrotnie – polepszając ją. Niepokoi nas wprowadzenie nowej ustawy o oświacie, która z czasem może doprowadzić do zaniknięcia szkolnictwa mniejszości narodowych na Litwie. Statystyka wskazuje, że nie ma podstaw do ujednolicenia egzaminu z języka litewskiego, gdyż nasza młodzież doskonale im się posługuje zarówno w życiu codziennym, jak też kontynuując naukę na wyższych uczelniach. Wyniki tegorocznych egzaminów świadczą, że nasi maturzyści 4 egzaminy złożyli w 100 proc., a wyniki siedmiu są wyższe niż średnia krajowa. Chcemy też, aby mieszkańcom naszego rejonu nie odbierano prawa do posługiwania się napisami w języku ojczystym. Nie będzie czymś nowym twierdzenie, że niechęć państwa litewskiego do zrozumienia i rozwiązywania problemów swoich obywateli jest dążeniem do asymilacji mniejszości narodowych. Taka polityka zaprzecza postulatom integracji obywatelskiej – powiedział podczas spotkania mer rejonu solecznickiego Zdzisław Palewicz.

 

Po wysłuchaniu mera oraz kierowniczki wydziału oświaty i sportu Reginy Markiewicz, która przedstawiła stan oświaty w rejonie, konsekwencje nowej ustawy o oświacie dla szkół mniejszości narodowych oraz kłamliwe informacje wykorzystywane przez władze państwowe na temat poziomu nauczania w szkołach polskich, Knut Vollebaek przyznał, że informacja, jaką w tej sprawie otrzymał od ministra oświaty i nauki, przeczy temu, co usłyszał w Solecznikach. 

– Od ministra oświaty i nauki dowiedziałem się, że zmiany w kierunku wzmacniania nauki języka litewskiego w szkołach mniejszości narodowych były konieczne, gdyż po ich ukończeniu młodzież zna język urzędowy na poziomie 8 klasy, przez co źle sobie radzi na rynku pracy i nie integruje się w społeczeństwo litewskie – mówił komisarz.

Racji swojego kierownika broniła przedstawicielka ministerstwa oświaty i nauki Ona Čepauskienė, operująca badaniami z 2005 roku, po których, jak wiadomo, zbliżono programy nauczania języka litewskiego w szkołach litewskich i w szkołach mniejszości narodowych, co, niewątpliwie, wzmocniło naukę języka litewskiego. Dlaczego resort oświaty wprowadzając tak drastyczne zmiany w ustawie o oświacie opiera się na danych sprzed sześciu lat, przedstawicielka ministerstwa odpowiedzieć nie potrafiła. Bez odpowiedzi też pozostało retoryczne pytanie mera rejonu: „Jeśli nasza młodzież kończąc szkołę nie zna języka litewskiego, jakim sposobem dostaje się na studia, studiuje i te studia kończy?”.

Kończąc spotkanie w administracji samorządu komisarz Knut Vollebaek powiedział, że jego funkcją jest udzielenie wskazówek, aby zapobiec rozwojowi konfliktu pomiędzy władzami litewskimi i polską mniejszością. 

– Wydaje wam się, że jesteście unikalni, ale globalnie rzecz biorąc takie same problemy nurtują mniejszości narodowe w każdym kraju. Rozumiem jednak wasze zaniepokojenie zaistniałą sytuacją i przedstawię własne rekomendacje na ten temat – powiedział komisarz, zaznaczając, że owe wskazówki są poufne i nie zostaną nagłośnione.

W ramach wizyty w Solecznikach Knut Vollebaek spotkał się ze społecznością Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego i Szkoły Średniej „Santarvės“, gdzie z ust uczniów 11 klas oraz ich rodziców, że zmiany w ustawie są dyskryminujące i pomimo, że czują się pewnie w znajomości języka litewskiego i pozytywnych rezultatów na ujednoliconym egazminie, to nagłe wprowadzenie zmian powoduje niepewność i wywołuje obawy.

Wizyta Knuta Vollebaeka odbyła się. Szkoda, że nie dowiemy się wskazówek komisarza ESBO na ten temat. Ważne jednak, że w zaistniałej sytuacji urzędnik zauważył problem, a każdy problem musi być rozstrzygany.

 

Irena Kołosowska